Filharmonia Świętokrzyska, Sala Kameralna, ul. Stefana Żeromskiego 12, Kielce
"Obrazy z Warszawy" - koncert kameralny na stulecie PTMW
wykonawcy:
prof. Sławek A. Wróblewski – dyrygent
Zespół Kameralny Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w składzie:
Mateusz Konopelski – skrzypce I
Dobromir Lesiak – skrzypce II
Michał Styczyński – altówka
Piotr Hausenplas – wiolonczela
Małgorzata Kołcz – kontrabas
Miłosz Pękala – perkusja I
Bartłomiej Sutt – perkusja II
Maciej Siwek – perkusja III
Piotr Czerwiński – słowo o historii
program:
Anna Ignatowicz-Glińska: „Magazyn Mód Damskich I Męskich” (2015)
Ryszard Osada: „Remembrance. Warsaw 1939” (2015)
Jarosław Siwiński: „Via caelestis” (2014)
Polskie Towarzystwo Muzyki Współczesnej przedstawiło w Filharmonii Świętokrzyskiej jeden ze swoich najbardziej wyjątkowych projektów - "Obrazy z Warszawy". W jego ramach powstały kompozycje przywołujące stolicę już nieistniejącą - przedwojenną, byłą, niemal fantasmagoryczną. Projekt odwołuje się także do Powstania Warszawskiego, które okazało się cezurą dramatycznie dzielącą historię miasta na dwie zupełnie różne części.
Każdy z przedstawionych utworów został poprzedzony krótkim historycznym wprowadzeniem, przygotowanym przez Piotra Czerwińskiego, a wygłoszonym przez Jarosława Siwińskiego. Na wydarzenie złożyły się trzy utwory:
Magazyn Mód Damskich i Męskich – Warszawie, której już nie ma i Warszawiakom, którzy żyją w mej pamięci Anny Ignatowicz-Glińskiej to kompozycja nawiązująca do słynnego jeszcze przed I wojną światową Domu Mody „Bogusław Herse”, symbolu światowego szyku i elegancji w ówczesnej Warszawie.
Remembrance. Warsaw 1939 Ryszarda Osady przypomina o Cyrku Braci Staniewskich, ogromnej rotundzie z salą widowiskową na 3 tys. miejsc, z zapleczem technicznym umożliwiającym pokazy wodne, wynajmowaną także na walki bokserskie, wielkie konferencje czy partyjne mityngi. Cyrk Braci Staniewskich został zbombardowany w pierwszych dniach września 1939 roku, nie został nigdy odbudowany, a w jego miejscu znajduje się obecnie... Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina.
Ostatnia kompozycja, Via caelestis Jarosława Siwińskiego, nawiązuje do tragicznego wybuchu bomby w kościele Św. Franciszka na Nowym Mieście podczas Powstania Warszawskiego.
Koncert jest współfinansowany przez m.st. Warszawę.
komentarze kompozytorów:
Anna Ignatowicz-Glińska:
„Magazyn Mód Damskich I Męskich – Warszawie, której już nie ma i Warszawiakom, którzy żyją w mojej pamięci” (2015)
Magazyn Mód Damskich I Męskich to oficjalna nazwa Domu Mody „Bogusław Herse”, ekskluzywnej wizytówki przedwojennej Warszawy. Budynek ten spłonął przed II wojną światową, ale jego wnętrza zachowały się w kadrach jednego z pierwszych polskich filmów dźwiękowych „Jego ekscelencja subiekt”. Stąd – w moim utworze – nawiązania do muzyki z tego filmu, a oprócz niej – echa powstańczych piosenek, przywołujące Warszawiaków, którzy żyją w mej pamięci.
Utwór powstał w 2015 r., w ramach stypendium Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Ryszard Osada:
„Remembrance. Warsaw 1939” (2015)
Aby człowiek wiedział, dokąd idzie, musi wiedzieć, skąd przychodzi. Naród bez historii błądzi, jak człowiek bez pamięci.
Bez względu na to, czy doświadczamy rzeczy małych i błahych, czy wielkich i istotnych, ta jakże wymowna sentencja Normana Daviesa ma charakter uniwersalny. Historia Cyrku Braci Staniewskich, bardzo tragiczna w swoim finale, jest tego jednym z nieskończonej ilości przykładów.
Jarosław Siwiński:
„Via caelestis” (2014)
30 sierpnia 1944 r. w kościele franciszkanów, ufając Bogu i mocnym piwnicznym stropom, próbowało swe życie ochronić 48 osób. 40 z nich zabiła niemiecka bomba, uderzając w absydę, przełamując posadzkę i niszcząc całkowicie ołtarz. Symbolika, mogłoby się wydawać, porażająca, jeśli nie wprost demoniczna. Ale czy owa bomba nie przypomina nam w okrutny sposób, że w wierze nie o zachowanie ziemskiego życia przecież chodzi? W „Via caelestis” cierpienie i śmierć są oddalającym się zwidem, powidokiem zaledwie. Postanowiłem, na miarę swojej niedoskonałej wyobraźni, rozważyć raczej to, co może dziać się potem…
Utwór poświęciłem mojemu Ojcu (ps. „Janek”, obwód AK „Żywiciel”).
ZESPÓŁ KAMERALNY POLSKIEGO TOWARZYSTWA MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ
Zespół zainaugurował działalność w 2017 roku, uczestnicząc pod dyrekcją prof. Sławka A. Wróblewskiego w Festiwalu prawykonań „Obrazy z Conrada", dedykowanym twórczości Josepha Conrada, a odbywającym się w kilku polskich miastach. Skład jest elastyczny, w zależności od realizowanego projektu. Członkami zespołu są znakomici soliści, kameraliści oraz muzycy wiodących warszawskich orkiestr: Filharmonii Narodowej, orkiestry Sinfonia Varsovia i Teatru Wielkiego – Opery Narodowej.
KOMPOZYTORZY
ANNA IGNATOWICZ-GLIŃSKA
Absolwentka kompozycji Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina) w klasie prof. Włodzimierza Kotońskiego. Jest adiunktem w macierzystej uczelni. Stypendystka ZAiKS, MKiDN i IMiT. Jej utwory wykonywane były na koncertach i festiwalach w Polsce i za granicą – w większości krajów Europy, oraz m. in. w USA, Ameryce Łacińskiej, na Tajwanie i w Chinach, nagrywane na płyty i wydawane drukiem. W dorobku posiada również współautorstwo kilku projektów multimedialnych, wpisujących się w ideę syntezy sztuk i powstałych we współpracy z artystami innych dziedzin, a także publikacje w literaturze fachowej i na łamach prasy muzycznej.
RYSZARD OSADA
Absolwent Akademii Muzycznych we Wrocławiu (prof. Leszek Wisłocki) i w Warszawie (prof. Marian Borowski). Doktor sztuki muzycznej w zakresie kompozycji. Laureat licznych krajowych i zagranicznych konkursów kompozytorskich. Jego utwory wykonywane są na wielu koncertach i festiwalach, zarówno w Polsce jak i poza nią — we Włoszech, Francji, w Niemczech, Anglii, Australii, Chile i Rosji. Płyty z jego utworami wielokrotnie były nominowane do nagrody Fryderyk, posiada również w swoim dorobku monograficzną płytę "Alchemia Dźwięku" (2007). W kręgu zainteresowań Ryszarda Osady uprzywilejowane miejsce zajmuje muzyka kameralna i elektroakustyczna.
JAROSŁAW SIWIŃSKI
Absolwent fortepianu i kompozycji warszawskiej Akademii Muzycznej. Jako pianista i kompozytor współpracował m.in. z Fryderykiem Rzewskim, Michelangelo Pistoletto, duetem Viktor Loisem / Yin Peet, a także z takimi zespołami jak Grupa Azorro, Bang On a Can (Nowy Jork), Forbidden City Chamber Orchestra (Pekin) czy orchest de ereprijs (Apeldoorn). Przez wiele lat współpracował z Pracownią Filmu Animowanego Daniela Szczechury w warszawskiej ASP i z poznańskim Centrum Sztuki Dziecka. Od 2017 r. pełni funkcję dyrektora artystycznego Warszawskich Spotkań Muzycznych, festiwalu organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich.
WYKONAWCY
Prof. SŁAWEK ADAM WRÓBLEWSKI – dyrygent
Absolwent Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (fortepian – prof. Teresa Monasterska, kameralistyka fortepianowa – prof. Jerzy Marchwiński, dyrygentura – prof. Stanisław Wisłocki). Stypendysta Accademia Chigiana w Sienie i Akademii im. Gioacchino Rossiniego w Pesaro, profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Prowadzi aktywną działalność koncertową w kraju i za granicą. Ma w swoim dorobku wiele prawykonań muzyki polskiej (m.in. utwory Mariana Borkowskiego, Jerzego Derfla, Krzesimira Dębskiego, Mikołaja Góreckiego, Pawła Łukaszewskiego, Piotra Mossa, Marty Ptaszyńskiej, Marka Sewena, Edwarda Sielickiego, Romualda Twardowskiego).
MATEUSZ KONOPELSKI - skrzypce
Absolwent i doktorant Uniwersytet Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie (prof. Adam Wagner). Uczestnik wielu kursów mistrzowskich, laureat licznych międzynarodowych konkursów skrzypcowych. Występuje jako solista, muzyk orkiestrowy i koncertmistrz, współpracując z czołowymi polskimi zespołami i orkiestrami. Stypendysta m.in. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Fundacji Leszka Czarneckiego „Life Challenges”. Od roku 2013 jest członkiem Bandu Krzysztofa Pszony. Jako muzyk sesyjny współpracuje z wybitnymi artystami polskiej i zagranicznej sceny rozrywkowej i filmowej.
DOBROMIR LESIAK – skrzypce
Absolwent Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (Jan Stanienda, Jakub Jakowicz, Christian Danowicz). Laureat wielu konkursów solowych i kameralnych. W 2019 r., wspólnie z Chopin Chamber University Orchestra, reprezentował uczelnię na tournée po Chinach, występując tam na 21 koncertach. W tym samym roku jako koncertmistrz poprowadził orkiestrę UMFC. Współpracował ponadto z Orkiestrą Filharmonii Narodowej, Polską Orkiestrą Radiową, Chain Ensemble, Orkiestrą Kameralną Wratislavia, NFM Orkiestrą Leopoldinum, i Sinfonią Varsovią. Od 2021 roku jest muzykiem Orkiestry Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie.
MICHAŁ STYCZYŃSKI – altówka
Na altówce uczył się początkowo u prof. Piotra Reicherta, studia muzyczne odbył pod kierunkiem prof. Stefana Kamasy w warszawskiej Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina). Jako członek Kwartetu Elsnera był laureatem polskich i zagranicznych konkursów kameralnych, m. in. w Niemczech, Słowacji i USA. Współpracuje z orkiestrami Sinfonia Varsovia, Sinfonietta Cracovia i Warsaw Camerata. Jest nauczycielem altówki w warszawskim ZPSM Nr 1. Jego uczniowie to laureaci konkursów, studiują na najlepszych uczelniach muzycznych w Polsce i za granicą.
PIOTR HAUSENPLAS – wiolonczela
Profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, absolwent tej uczelni w klasach Kazimierza Michalika i Andrzeja Zielińskiego. Laureat licznych międzynarodowych konkursów, prowadzi szeroką działalność koncertową, występując jako solista i kameralista w kraju i za granicą. Wspólnie z pianistką Ewą Skardowską oraz skrzypkiem Adamem Zarzyckim tworzy Varsovia Piano Trio. Wielokrotnie zasiadał w jury krajowych i międzynarodowych konkursów wiolonczelowych i kameralnych. Ponadto stale współpracuje z orkiestrą Teatru Wielkiego-Opery Narodowej w Warszawie, gdzie pełni funkcję solisty, a zarazem koncertmistrza wiolonczel.
MAŁGORZATA KOŁCZ – kontrabas
Ukończyła AM w Gdańsku oraz UAM w Poznaniu. Jako muzyk orkiestrowy występuje z zespołami kameralnymi i orkiestrami, jako kameralistka wykonuje również muzykę eksperymentalną i improwizowaną (m.in. Trillingen Duo). Aktywnie działa na rzecz upowszechniania muzyki poważnej i jej twórców, inicjując i organizując liczne wydarzenia kulturalne i edukacyjne, np. koncerty prawykonań „Obrazy z Warszawy”, „Audio Stage” czy warsztaty improwizacji dla dzieci. Od 2014 r. współpracuje z festiwalem Warszawskie Spotkania Muzyczne. Była kierownikiem ds. promocji Instytutu Muzyki i Tańca. W roku 2022 za działalność edukacyjną otrzymała Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich.
MIŁOSZ PĘKALA – perkusja
Absolwent Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina) i profesor tej uczelni, studiował także w The Royal Danish Academy of Music w Kopenhadze. Od wielu lat, jako solista i kameralista, bierze udział w prestiżowych koncertach, festiwalach i różnorodnych projektach artystycznych, obejmujących muzykę współczesną, rozrywkową i tradycyjną. Sprawuje kierownictwo artystyczne nad projektem Hob-beats Percussion Group, współtworzy grupy Mitch&Mitch, Pękala Kordylasińska Pękala, MIR oraz Chain Ensemble. We własnych projektach artystycznych ze szczególną atencją podchodzi do nowych technologii oraz interdyscyplinarności.
BARTŁOMIEJ SUTT – perkusja
Ur. w 1998 r. w Gdańsku. Studiował grę na instrumentach perkusyjnych w The Royal Danish Academy of Music w Kopenhadze (licencjat z najwyższą notą), Haute Ecole des Arts du Rhin w Strasbourgu (zajęcia u prof. Emmanuela Sejourne) oraz w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie (studia magisterskie, a obecnie – doktoranckie). Jest laureatem licznych międzynarodowych konkursów perkusyjnych a także stypendystą m.in. Prezydenta Miasta Gdańska oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program „Młoda Polska”). Od maja 2024 Bartłomiej Sutt jest artystą – ambasadorem znanego francuskiego producenta instrumentów perkusyjnych Bergerault Percussion.
MACIEJ SIWEK – perkusja
Student I roku studiów magisterskich na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie Miłosza Pękali. Laureat wielu konkursów perkusyjnych, członek Chopin University Percussion Ensemble, brał udział m.in. w „Szalonych Dniach Muzyki” w Warszawie i serii koncertów „Mikołajki w Filharmonii o dwóch takich, co grali na wszystkim” w Filharmonii Świętokrzyskiej. Regularnie współpracuje z takimi zespołami jak orkiestra Teatru Wielkiego Opery Narodowej, Sinfonia Varsovia, Sinfonia Iuventus, Filharmonia Częstochowska i Filharmonia Lubelska.
PIOTR CZERWIŃSKI – przygotowanie słowa o historii
Z wykształcenia jest socjologiem specjalizującym się w demografii historycznej Warszawy. Z zamiłowania zaś varsavianistą i popularyzatorem historii, którego najbardziej fascynuje dwudziestolecie międzywojenne. Prowadzi biuro przewodnickie Warszawskie Sprawy. Organizuje nie tylko klasyczne zwiedzanie stolicy dla dzieci, młodzieży i dorosłych, ale również gry miejskie i warsztaty. Jako przewodnik, edukator, prelegent i konferansjer współpracuje z różnego rodzaju instytucjami kultury, muzeami i szkołami. Jest również wykładowcą na warszawskich Uniwersytetach Trzeciego Wieku. Jako ekspert był gościem audycji radiowych i podcastów.
ZDJĘCIA Z KONCERTU
